หากเอ่ยชื่อจังหวัด “นครสวรรค์” หลายท่านต้องนึกถึง ต้นกำเนิดแม่น้ำเจ้าพระยา ประเพณีงานตรุษจีนที่ยิ่งใหญ่อลังการ ขนมขึ้นชื่ออย่างโมจินครสวรรค์ที่เป็นที่นิยมเป็นของฝากประจำจังหวัด หรือแม้กระทั่งลูกชิ้นปลาเม็ดเล็กที่เป็นที่จดจำของนักท่องเที่ยว หากแต่ว่านครสวรรค์ไม่ได้มีดีเพียงสิ่งที่กล่าวในข้างต้นหากนักท่องเที่ยวที่ขับรถจากกรุงเทพมหานครเพื่อมุ่งหน้ายังภาคเหนือลองหาเวลาแวะนอนพักกลางคืนสักคืนหนึ่ง เพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากความเมื่อยล้าจนทำให้เกิดอาการหลับใน จะพบว่าสวรรค์ของอาหารในยามค่ำคืนของนครสวรรค์หรือเมืองปากน้ำโพมีดีเช่นกัน

ในยามค่ำคืนหากมุ่งหน้ามาตามถนนริมเขื่อนของแม่น้ำเจ้าพระยาจะพบกับแสงไฟสว่างไสว ผู้คนขวักไขว่ บ้างเดิน บ้างใช้รถจักรยานยนต์ แต่ทุกคนล้วนมุ่งหน้าไปยังสิ่งที่เรียกว่าสตรีทฟู้ดที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ที่เต็มไปด้วยบรรดาอาหารต่าง ๆ ทั้งคาวและหวานที่ขายกันมาต่อเนื่องยาวนาน บางร้านสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นมาหลายรุ่นแล้วซึ่งแน่นอนว่ารสชาติของอาหารจะค่อนข้างอยู่ตัวแล้ว นอกจากร้านในตำนานก็ยังมีร้านหน้าใหม่เข้ามาสู่วงการสตรีทฟู้ดของนครสวรรค์อย่างต่อเนื่องจนเป็นแถวเรียงยาวสุดลูกหูลูกตา เรียกได้ว่าหนึ่งสัปดาห์ก็ไม่สามารถที่จะกินได้ครบ

สำหรับคนชอบทานหอยทอด ร้านหอยทอดที่ตลาดริมน้ำแห่งนี้เรียกได้ว่าอร่อย ไม่แพง และมีชื่อเสียงมายาวนาน ร้านใหญ่สังเกตเห็นง่าย มีหอยให้เลือกปรุงทอดหลายประเภทที่สำคัญแป้งกรอบหอม น้ำจิ้มอร่อยเด็ด ส่วนอาหารอีกประเภทได้แก่ก๋วยเตี๋ยวลูกชิ้นปลา มีให้เลือกลิ้มลองหลายร้าน เนื่องจากนครสวรรค์เป็นเมืองปลาแม่น้ำและเทคนิคการนำปลากรายมาทำเป็นลูกชิ้นได้แบบไม่มีกลิ่นคาวก็เป็นเทคนิคเฉพาะ ทำให้ลูกชิ้นปลาและก๋วยเตี๋ยวเป็นที่นิยมสำหรับชาวเมืองและนักท่องเที่ยว นอกจากนี้ยังนำลูกชิ้นปลากรายไปเป็นส่วนประกอบของก๋วยเตี๋ยวเย็นตาโฟได้อีกด้วย

สำหรับผู้ที่ชื่นชอบราดหน้า ตลาดริมน้ำแห่งนี้ก็มีร้านราดหน้าเจ้าเก่าที่มีสูตรลับเฉพาะให้ได้ลิ้มลองกัน  2 ร้าน ส่วนร้านอาหารตามสั่งอย่าลืมทานข้าวผัด และหมูยอทอด ถามคนเมืองนี้ก็รู้จักกันดีว่าร้านไหน นอกจากนี้ร้านอาหารประเภทก๋วยจั๊บรสชาติแบบดั้งเดิมก็มีให้ได้ลิ้มลองกัน นอกจากนี้ยังมีของกินเล่นประเภทหมูสะเต๊ะให้ได้ชิมตบท้ายจากมื้อหนักได้อีกด้วย

ปิดท้ายทริปสตรีทฟู้ดนครสวรรค์ด้วย ของหวานในตำนานได้แก่ บัวเกี๊ยะ เช็งทึง ที่เป็นขนมหวานของชาวจีนที่เป็นร้านที่ขายกันมาอย่างยาวนานของตลาดริมน้ำแห่งนี้ นอกจากนี้ยังมีร้านโดนัททำสดร้านดังในตำนานอีกร้านหนึ่งจากรุ่นพ่อสู่รุ่นลูกที่แป้งหอมหวานอร่อยจนต้องซื้อติดมือไปเป็นของฝากได้อีกอย่างหนึ่ง ถึงตอนนี้ทุกคนอาจจะต้องเดินย่อยสักหน่อยก่อนกลับที่พัก แนะนำให้เดินย้อนกลับไปยังต้นถนนจะมีของขายหลากลายทั้งเสื้อผ้า งานฝีมือ ที่เปิดให้พ่อค้าแม่ค้าพื้นเมืองมาเปิดร้านกันมากมาย

หลายคนรู้จัก “ชุมแสง” อำเภอเล็ก ๆ ในจังหวัดนครสวรรค์ ในฐานะฉากหนึ่งของละครดัง “กรงกรรม” ตลาดชุมแสงเป็นศูนย์รวมการค้าขายทางเรือในสมัยก่อนและขยับที่ทางตามการเปลี่ยนแปลงของการคมนาคม เมื่อการสัญจรทางน้ำไม่ได้รับความนิยม ความเจริญจึงหันเหไปทางรถไฟ และถนนตามลำดับ แม้เวลาจะผ่านไปนานแค่ไหน “ชุมแสง” ได้บ่มเพาะชุมชนอันประกอบด้วย คนจีน คนไทย คนลาว เกิดการผสานวัฒนธรรมที่หลากหลาย

                นอกจากชุมแสงจะมีตลาดเก่า 100 ปี เป็นตัวชูโรงนำด้านการท่องเที่ยว วัดวาอารามที่สวยงาม วัฒนธรรมการทำน้ำตาลจากต้นตาลโตนด การโชว์การกระโดดโลดโพนผ่านต้นตาลต้นแล้วต้นเล่าเพื่อเก็บน้ำตาลสด ๆ ให้นักท่องเที่ยวได้ชิมกันแบบฟรี ๆ ตำนานของจระเข้ “ด่างเกยไชย” ก็มีให้ชมในพิพิธภัณฑ์ของวัดเกยไชยเหนือ นอกจากนี้ทุกสิ้นปีเตรียมชมการแสดงในงานประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ชุมแสง ที่เรียกได้ว่าเป็นงานมหกรรมของอำเภอ ทั้งการเชิดสิงโต มังกรทอง เหล่าบรรดาทหาร(เอ็งกอ) ดนตรีจีน(ล่อโก้ว) และการแสดงแบบไทย ๆ ของนักเรียนโรงเรียนต่าง ๆ ของเทศบาลเมืองชุมแสง ทำให้ผู้ชมประทับใจได้ไม่แพ้กับตัวจังหวัดนครสวรรค์เลย

                วัฒนธรรมอย่างง่ายที่คนส่วนใหญ่เข้าถึงได้คือ “วัฒนธรรมอาหาร” อาหารของชาวชุมแสงเรียกได้ว่ามีความประณีตไม่เหมือนที่อื่น ก๋วยเตี๋ยวน้ำ ก๋วยเตี๋ยวเย็นตาโฟ เคี่ยวน้ำซุปถึงรสกระดูก เครื่องเคียงกระจุกกระจิกอย่างละชิ้นสองชิ้น เช่น ไส้หมู ตับหมู กระเพาะหมู หมูสับบะช่อ หมูแดง ลูกชิ้นปลาบัวลอย หมูกรอบสูตรเฉพาะตัว เกี๊ยวกรอบ ฯลฯ แล้วแต่พ่อค้าแม่ค้าจะรังสรรค์ขึ้นมาในชาม 1 ชาม ทำให้เห็นได้ถึงความประณีตใส่ใจในการทำอาหารให้ลูกค้า นอกจากก๋วยเตี๋ยวน้ำแล้ว ก๋วยเตี๋ยวแห้งที่นี่ก็อร่อยไม่แพ้กัน

                “ผัดไทย” อาหารที่นับได้ว่าทุกภูมิภาคในประเทศไทยมีกินทุกที่ แต่ละที่ความเป็นผัดไทยก็แตกต่างกันไป ทั้งเส้นจันทน์ เส้นเล็กธรรมดา ใส่กุ้ง ใส่มันกุ้ง ใส่เนื้อสัตว์ตามแต่ละร้านจะสร้างสรรค์ขึ้นมา หรือจะเปลี่ยนรูปแบบเป็น เกี๊ยวกรอบ หมี่กรอบ ผัดไทยไม่ใส่เส้น มาม่า ก็แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน แต่ผัดไทยชุมแสง “แตกต่าง” ใครมาชุมแสงแล้วไม่ได้ลิ้มลองผัดไทยสูตรของชุมแสงนับได้ว่ามาไม่ถึง ความต่างของผัดไทยชุมแสงคือ การใช้น้ำตาลโตนดที่ดีเคี่ยวกับน้ำมะขามเปียก การแช่เส้นล่วงหน้า การเลือกใช้ถั่วคั่วที่หอม ไชโป๊ะสับใหม่ กุ้งแห้งตัวเล็กแดงสวยงาม กากหมูเจียว ผักโรยที่ใช้ผักชีฝรั่งโรยปิดท้ายทำให้หอม ผัดไทยชุมแสงแท้ไม่ใส่เต้าหู้ ใช้ไข่เป็ด และผัดไทยชุมแสงแท้ต้องใส่ถั่วฝักยาว หากซื้อทิ้งไว้ข้ามคืนนำมาอุ่นเส้นยังเหนียวนุ่มอร่อย

                “ราดหน้า” เส้นที่ผัดในกระทะกับเตาถ่านหอมไปทั่วซอย ก๋วยเตี๋ยวประเภทหนึ่งที่เป็นที่นิยมทั่วทุกภูมิภาคอีกเช่นกัน ราดหน้าชุมแสงจะเป็นราดหน้าแบบคนจีนโบราณ ที่เน้นน้ำข้นเหนียวใส ๆ ไม่ได้มีสิ่งใดเจือปนมากมาย แต่คงความหวานน้ำกระดูกหมูในซุปที่มาทำน้ำราด ราดหน้าที่นี่มีทุกเส้นและสามารถนำเส้นมาผัดกับไข่ หรือสามารถนำเส้นมาผัดรวมในน้ำราดหน้าได้คนในพื้นที่เรียกกันว่า “ผัดรวม” ก็อร่อยและแตกต่างไปอีกแบบ

                หากใครได้มีโอกาสขับรถแวะเที่ยวอำเภอเล็ก ๆ ซึ่งห่างจากบึงบอระเพ็ดเพียงไม่ถึงหนึ่งชั่วโมง หรือนั่งรถไฟไปเที่ยวตามรอยละครดังอย่าลืมแวะกินก๋วยเตี๋ยวให้ครบตามข้างต้น ส่วนพิกัดร้านอร่อยข้างต้นอยู่ตรงไหนทางเทศบาลเมืองชุมแสงหรือคนในพื้นที่ให้ข้อมูลทุกท่านได้ไม่ต้องกลัวหลง และรับรองว่าไม่มีทางที่ท่านจะกินเพียงครั้งเดียวต้องเลี้ยวกลับมาเที่ยวมากินอีกครั้งอย่างแน่นอน