ถ้าได้มานอนพักที่เมืองลำพูน 1 คืน จะทำให้เราอายุยืนขึ้นอีก 1 ปี แล้วมีเหตุผลอะไรหนอ ที่จะทำให้คำกล่าวนี้เป็นความจริง ขอเกริ่นก่อนว่าเมืองลำพูนนั้นเป็นเมืองที่เล็กที่สุดของภาคเหนือ ขนาดพื้นที่จังหวัดประมาณ 4,506 ตร.กม. เท่านั้น ลำพูนจึงเปรียบเสมือนเมืองรองที่ไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวให้ความสนใจมาก่อน จนกระทั่งการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้สนับสนุนให้มีการเที่ยวเมืองรองในประเทศไทยมากขึ้น ลำพูนชูจุดเด่นที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวด้วยสถานที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม วิถีชีวิตแบบ Slow Life ของคนลำพูน ทำให้คนอยากมาท่องเที่ยวและรู้จักเมืองลำพูนมากขึ้น
ลำพูน หรือ นครหริภุญไชย เมืองโบราณที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและเก่าแก่ที่สุดของดินแดนล้านนา
จังหวัดลำพูน เมืองเล็ก ๆ แห่งนี้ ถูกสร้างขึ้นมาราวปี พ.ศ. 1200 โดยฤาษีวาสุเทพ และได้อัญเชิญพระนางจามเทวีซึ่งเป็นพระธิดาแห่งเมืองละโว้มาปกครองนครหริภุญไชยเป็นพระองค์แรก และได้มีเจ้าผู้ครองนครหริภุญไชยปกครองสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2475 มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง จึงได้เปลี่ยนมาเป็นจังหวัดลำพูนจนถึงปัจจุบัน ลำพูนจึงมีโบราณสถาน ที่สำคัญเก่าแก่หลายแห่ง ซึ่งยืนยันถึงหลักฐานทางประวัติศาสตร์โบราณคดี และอธิบายอดีตความเป็นมาของเมืองลำพูนได้เป็นอย่างดี โดยขอนำเสนอสถานที่สำคัญที่ใครมาเที่ยวลำพูนแล้ว ท่านจะต้องแวะมาสักการะและขอพรสักครั้งหนึ่ง
วัดพระธาตุหริภุญไชยวรมหาวิหาร หรือ “วัดหลวง” ตามที่ชาวลำพูน ถือเป็นหนึ่งในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองลำพูนมายาวนาน และยังเป็นหนึ่งใน “จอมเจดีย์แห่งสยาม” ตั้งอยู่ใจกลางเมืองลำพูน มีถนนล้อมรอบ 4 ทิศ มีองค์พระธาตุซึ่งเป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนเกิดปี ระกา ภายในพระบรมธาตุหริภุญไชยบรรจุพระเกศบรมธาตุ บรรจุในโกศทองคำ ประดิษฐานในพระเจดีย์ และทุก ๆ ปี จะมีประเพณีสรงน้ำพระธาตุหริภุญไชย หรือประเพณี “แปดเป็ง” ที่หมายถึงคืนวันเพ็ญในเดือนแปด นับตามปฏิทินจันทรคติแบบล้านนา ซึ่งตรงกับเดือนพฤษภาคมของทุกปี เป็นพิธีที่จัดอย่างยิ่งใหญ่ถึง 7 วัน 7 คืน ผู้คนที่มีศรัทธาทั้งคนท้องถิ่นและจังหวัดใกล้เคียงต่างหลั่งไหลมาที่นี่เพื่อร่วมงานประเพณี ส่วนความสวยงามขององค์พระธาตุ ฯ นั้น คงไม่สามารถบรรยายออกมาได้ทั้งหมดว่างดงาม วิจิตรตระการตามากเพียงใด ทุกท่านจะต้องมาสัมผัสด้วยตัวของท่านเอง
อนุสาวรีย์พระนางจามเทวี สถานที่แห่งอนุสรณ์แด่พระนางจามเทวี องค์ปฐมกษัตริย์แห่งนครหริภุญไชย ในประวัติของพระนางจามเทวี บางตอนกล่าวไว้ว่า พระนางจามเทวีได้นำขนบธรรมเนียมประเพณีต่าง ๆ ของละโว้เข้ามาเผยแพร่และทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรือง ในยุคนั้นพสกนิกรต่างมีใจศรัทธาช่วยกันสร้างวัดขึ้นมาถึง 2,000 แห่ง นครหริภุญไชยนั้นจึงมีความเจริญทางพระพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่ง ในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนถึงประมาณต้นเดือนธันวาคมของทุกปี ทางจังหวัดจะจัดงานเพื่อสักการะพระนางจามเทวี โดยจัดเป็นขบวนแห่ทางประวัติศาสตร์ มีขบวนเครื่องราชสักการะแบบล้านนาอย่างสวยงาม อีกทั้งยังเป็นช่วงต้นฤดูหนาว อากาศที่นี่จะเย็นลงซึ่งเหมาะแก่การมาท่องเที่ยวและยังได้ชมขบวนแห่ที่สวยงามอีกด้วย
วัดจามเทวี หรืออีกชื่อคือ วัดกู่กุด อีกหนึ่งวัดที่มีความเก่าแก่ทางประวัติศาสตร์ และโบราณคดี เชื่อว่าพระราชโอรสของพระนางจามเทวี โปรดให้สร้างวัดนี้ขึ้นเพื่อถวายพระเพลิง ภายในวัดมีเจดีย์เหลี่ยมยอดหุ้มด้วยทอง เรียกว่าสุวรรณจังโกฏิ หรือ พระเจดีย์จามเทวี สร้างตามแบบพุทธคยาในประเทศอินเดีย ภายในบรรจุอัฐิของพระนางจามพระเทวี แต่ต่อมายอดพระเจดีย์ได้หักและหายไป ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด ชาวบ้านจึงเรียกว่า กู่กุดพระเจดีย์ ภายในวัดจามเทวี ยังมีเจดีย์แปดเหลี่ยม ซึ่งมีลักษณะเป็นรูปแปดเหลี่ยมซ้อนลดหลั่นกันขึ้นไปอย่างสวยงาม ที่นี่ถือเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่สำคัญมาก ๆ อีกแห่งหนึ่งของจังหวัดลำพูนและของประเทศไทย
กู่ช้าง กู่ม้า เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่คนลำพูนให้ความเคารพนับถือมากอีกแห่งหนึ่ง เพราะเป็นสุสานของช้างศึก และม้าศึก คู่บารมีของพระนางจามเทวี โดยเฉพาะ กู่ช้าง สร้างขึ้นเพื่อบรรจุซากพระยาช้างที่เรียกว่า “ปู่ก่ำงาเขียว” หมายถึงช้างสีคล้ำ งาสีเขียว ปู่ก่ำงาเขียวนั้นยามเมื่อออกศึกสงครามตามตำนานเล่าว่าแค่ช้างหันหน้าไปทางศัตรู ก็ทำให้ศัตรูอ่อนแรงลงได้ ด้วยเหตุผลที่ปู่ก่ำงาเขียวเป็นช้างที่มีอิทธิฤทธิ์วิเศษ พระนางจามเทวีจึงโปรดให้สร้างเจดีย์ทรงสูงเพื่อครอบไว้ให้ปลายงาช้างชี้ขึ้นฟ้า จากฐานเจดีย์จึงเป็นฐานกลม ก่อด้วยอิฐสูงประมาณ 30 เมตร หากใครต้องการสมหวังในเรื่องใด ก็มักจะมาขอพรกันที่นี่ โดยในสมัยก่อนนั้น มีเคล็ดลับว่า ให้ผู้มาขอเก็บหินหรือก้อนอิฐเล็ก ๆ บริเวณฐานกู่ช้างเพื่อนำติดตัวไป และหากสมหวังได้ดังใจตามที่ขอพรแล้ว จะต้องนำหินนั้นกลับมาคืนไว้ตามเดิม หากใครไม่นำมาคืนก็อาจจะเกิดโชคร้ายไปตลอด ส่วนใหญ่แล้วชาวลำพูนมักจะให้ลูกหลานที่กำลังจะเดินทางไปสอบ เช่น สอบเข้ามหาวิทยาลัย หรือสมัครงาน หรือต้องเดินทางทำภาระกิจสำคัญ มาขอพรที่นี่กันอยู่เสมอ ส่วนกู่ม้า ตั้งอยู่ด้านหลังกู่ช้าง เชื่อว่าเป็นที่บรรจุซากม้าทรงของพระราชโอรสของพระนางจามเทวี เป็นที่ที่ชาวลำพูนให้ความเคารพนับถือเป็นอย่างมากเช่นกัน
สถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ของเมืองลำพูนนั้น ยังมีอยู่อีกหลายแห่ง ที่มีความเก่าแก่และมีความสำคัญไม่แพ้กัน ลำพูนยังมีวิถีชีวิตของชุมชนที่มีความเป็นอยู่เรียบง่าย เมืองยังมีความเงียบสงบ ผู้คนน่ารัก อัธยาศัยดี ไม่ว่าจะมองไปทางไหนก็จะเห็นแต่รอยยิ้ม และมิตรไมตรีของผู้คนที่นี่ และนี่คงเป็นที่มาของคำกล่าวที่ว่านอนพักที่ลำพูน เพียง 1 คืน จะทำให้อายุยืนอีก 1 ปี เปรียบเทียบแล้วน่าจะหมายถึงการเราได้มาท่องเที่ยวในเมืองที่เต็มไปด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีศิลปะ วัฒนธรรมที่สวยงาม และได้ใช้เวลาดื่มด่ำกับความงามทั้งหมดนี้ ก็จะส่งผลให้จิตใจเราได้เติมเต็ม อิ่มเอมใจ พูดง่าย ๆ ว่าเกิดเป็นความสุขจากข้างใน และเมื่อมีความสุขจึงทำให้เรามีสุขภาพจิตดี อายุยืนขึ้นนั่นเอง
