หลายคนรู้จัก “ชุมแสง” อำเภอเล็ก ๆ ในจังหวัดนครสวรรค์ ในฐานะฉากหนึ่งของละครดัง “กรงกรรม” ตลาดชุมแสงเป็นศูนย์รวมการค้าขายทางเรือในสมัยก่อนและขยับที่ทางตามการเปลี่ยนแปลงของการคมนาคม เมื่อการสัญจรทางน้ำไม่ได้รับความนิยม ความเจริญจึงหันเหไปทางรถไฟ และถนนตามลำดับ แม้เวลาจะผ่านไปนานแค่ไหน “ชุมแสง” ได้บ่มเพาะชุมชนอันประกอบด้วย คนจีน คนไทย คนลาว เกิดการผสานวัฒนธรรมที่หลากหลาย
นอกจากชุมแสงจะมีตลาดเก่า 100 ปี เป็นตัวชูโรงนำด้านการท่องเที่ยว วัดวาอารามที่สวยงาม วัฒนธรรมการทำน้ำตาลจากต้นตาลโตนด การโชว์การกระโดดโลดโพนผ่านต้นตาลต้นแล้วต้นเล่าเพื่อเก็บน้ำตาลสด ๆ ให้นักท่องเที่ยวได้ชิมกันแบบฟรี ๆ ตำนานของจระเข้ “ด่างเกยไชย” ก็มีให้ชมในพิพิธภัณฑ์ของวัดเกยไชยเหนือ นอกจากนี้ทุกสิ้นปีเตรียมชมการแสดงในงานประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ชุมแสง ที่เรียกได้ว่าเป็นงานมหกรรมของอำเภอ ทั้งการเชิดสิงโต มังกรทอง เหล่าบรรดาทหาร(เอ็งกอ) ดนตรีจีน(ล่อโก้ว) และการแสดงแบบไทย ๆ ของนักเรียนโรงเรียนต่าง ๆ ของเทศบาลเมืองชุมแสง ทำให้ผู้ชมประทับใจได้ไม่แพ้กับตัวจังหวัดนครสวรรค์เลย
วัฒนธรรมอย่างง่ายที่คนส่วนใหญ่เข้าถึงได้คือ “วัฒนธรรมอาหาร” อาหารของชาวชุมแสงเรียกได้ว่ามีความประณีตไม่เหมือนที่อื่น ก๋วยเตี๋ยวน้ำ ก๋วยเตี๋ยวเย็นตาโฟ เคี่ยวน้ำซุปถึงรสกระดูก เครื่องเคียงกระจุกกระจิกอย่างละชิ้นสองชิ้น เช่น ไส้หมู ตับหมู กระเพาะหมู หมูสับบะช่อ หมูแดง ลูกชิ้นปลาบัวลอย หมูกรอบสูตรเฉพาะตัว เกี๊ยวกรอบ ฯลฯ แล้วแต่พ่อค้าแม่ค้าจะรังสรรค์ขึ้นมาในชาม 1 ชาม ทำให้เห็นได้ถึงความประณีตใส่ใจในการทำอาหารให้ลูกค้า นอกจากก๋วยเตี๋ยวน้ำแล้ว ก๋วยเตี๋ยวแห้งที่นี่ก็อร่อยไม่แพ้กัน
“ผัดไทย” อาหารที่นับได้ว่าทุกภูมิภาคในประเทศไทยมีกินทุกที่ แต่ละที่ความเป็นผัดไทยก็แตกต่างกันไป ทั้งเส้นจันทน์ เส้นเล็กธรรมดา ใส่กุ้ง ใส่มันกุ้ง ใส่เนื้อสัตว์ตามแต่ละร้านจะสร้างสรรค์ขึ้นมา หรือจะเปลี่ยนรูปแบบเป็น เกี๊ยวกรอบ หมี่กรอบ ผัดไทยไม่ใส่เส้น มาม่า ก็แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน แต่ผัดไทยชุมแสง “แตกต่าง” ใครมาชุมแสงแล้วไม่ได้ลิ้มลองผัดไทยสูตรของชุมแสงนับได้ว่ามาไม่ถึง ความต่างของผัดไทยชุมแสงคือ การใช้น้ำตาลโตนดที่ดีเคี่ยวกับน้ำมะขามเปียก การแช่เส้นล่วงหน้า การเลือกใช้ถั่วคั่วที่หอม ไชโป๊ะสับใหม่ กุ้งแห้งตัวเล็กแดงสวยงาม กากหมูเจียว ผักโรยที่ใช้ผักชีฝรั่งโรยปิดท้ายทำให้หอม ผัดไทยชุมแสงแท้ไม่ใส่เต้าหู้ ใช้ไข่เป็ด และผัดไทยชุมแสงแท้ต้องใส่ถั่วฝักยาว หากซื้อทิ้งไว้ข้ามคืนนำมาอุ่นเส้นยังเหนียวนุ่มอร่อย
“ราดหน้า” เส้นที่ผัดในกระทะกับเตาถ่านหอมไปทั่วซอย ก๋วยเตี๋ยวประเภทหนึ่งที่เป็นที่นิยมทั่วทุกภูมิภาคอีกเช่นกัน ราดหน้าชุมแสงจะเป็นราดหน้าแบบคนจีนโบราณ ที่เน้นน้ำข้นเหนียวใส ๆ ไม่ได้มีสิ่งใดเจือปนมากมาย แต่คงความหวานน้ำกระดูกหมูในซุปที่มาทำน้ำราด ราดหน้าที่นี่มีทุกเส้นและสามารถนำเส้นมาผัดกับไข่ หรือสามารถนำเส้นมาผัดรวมในน้ำราดหน้าได้คนในพื้นที่เรียกกันว่า “ผัดรวม” ก็อร่อยและแตกต่างไปอีกแบบ
หากใครได้มีโอกาสขับรถแวะเที่ยวอำเภอเล็ก ๆ ซึ่งห่างจากบึงบอระเพ็ดเพียงไม่ถึงหนึ่งชั่วโมง หรือนั่งรถไฟไปเที่ยวตามรอยละครดังอย่าลืมแวะกินก๋วยเตี๋ยวให้ครบตามข้างต้น ส่วนพิกัดร้านอร่อยข้างต้นอยู่ตรงไหนทางเทศบาลเมืองชุมแสงหรือคนในพื้นที่ให้ข้อมูลทุกท่านได้ไม่ต้องกลัวหลง และรับรองว่าไม่มีทางที่ท่านจะกินเพียงครั้งเดียวต้องเลี้ยวกลับมาเที่ยวมากินอีกครั้งอย่างแน่นอน